Category: چاپېريال او روغتيا

لاجورد

دا تيږه قيمتي نه ده خو د خپل نيلا رنګ لپاره شهرت لري. لرغونو انسانانو د رنګينو تيږو په ميده کولو سره، نسواري او شنه رنګونه جوړول خو په ډېرو تمدنونو کې نيلا رنګ چا نه پيژندلو. دا چې انسان دا تيږه څنګه او کله وموندله، څرګنده نه ده خو داسې نښې نښانې شته چې […]

لونګ

د اندونيزيا او ماليزيا جزيرې د لرغونو وختونو راهيسې د تور مرچ، دارچيني، جايفل، جاوتري، غټه لاچي او د لونګو لپاره شهرت لري. په اندونيزيا کې خلکو د لونګو سګرټ څکول او د هغه ځای نه دا شوق اروپا او امريکا ته هم ورسېدو. د هند د بحر چاپېره ساحلي سيمو تانزانیا، زنجبار او د […]

املوک

املوک يا ملوک په يوناني ژبې کې “هېملاک” د بوټو يو قسم دی. د دې ساينسي نوم “ډايوسپايروس” دی چې ونه يې په غرونو کې پخپله شنه کېږي. د هماليه او هندوکش په درو کې د دې ځنګلي ونې ميوه راټولېږي چې په ژمي کې بازار ته راځي. په سوات کې يوه دره د املوک […]

د ارز ونې

زالغوزې ونې يا صنوبر(سيډار) په عربي کی “ارز” بلل کېږي او د لبنان ځنګلونو يو وخت هم هغسې اهميت لرلو لکه اوس چې د تيلو دی نو ځکه هر د دور واکمن د دې د نيولو هڅې کولې. د سيمې روايت دی چې څلور نيم زره کاله پخوا د جلغوزي ځنګلونو کې ديوان اوسېدل او […]

د چرګ بڼکې

چرګ به لا نه و حلال چې ماشومان به د هغې نندارې له راټول شول. نيم حلال شوی چرګ او ماشومان به په ټوپونو و او چې د چرګ ساه به ووتله نو دوی بيا پخپلو لوبو اخته شول. جينکو ته به يې وويل چې د تود چرګ نه بڼکې وباسئ. مونږ په يوې دايرې […]

ګور ګورې

هر کال د اوړي پېل سره د پېښور په بازارونو کې ګورګورې هم راښکاره شي. دا ځنګلي ميوه په غرونو کې کېږي او په پښتو ژبې کې د تور رنګ په تشبيه کې کارېږي. لکه د ګورګورې وړې تورې سترګې او د تورې ژبې محاوره ډېر خلک واېې. په اولسي سندرو کې د ګور ګورو […]

د ريوړۍ کرپ

ما ته به مور يوه آنه هره ورځ راکوله چې په نيمه چوټۍ کې پرې څه وخورم. هغه وخت به د سکول نه بهر بې شمېره هټۍ وال ولاړ وو. د دوی چغې به د ماشومانو په شور کې ورکې شوې. “ماما، د يوې پېسې چڼې، بابا ګنډېرۍ، کاکا يو پلېټ چهولې (مالګين نخود) ماقوتي، […]

د زعفرانو افسانه

د زعفرانو په اړه په تاريخ کې دومره تبليغ شوی دی چې ښايي د دې نه ښه شی به بل نه وي. په اوولسمې ميلادي پېړۍ کې مغل باچا جهانګير خبر شو چې که څوک ډېر زعفران وخوري نو هغه په خندا خندا مړ شي. د ده په امر يو زنداني ته يې پاو زعفران […]

باختري اوښ

يو خو اوښ وي او بل هغه اوښ وي چې دوه کوهان (ملاوې) لري او په نړۍ کې د باختري اوښ په نوم پيژندل کېږي. د حيواناتو (زووالوجي) د علم له مخې دواړه د يو اوښ له نسله دي، خو دوو بېلا بېلو زامنو نه پېدا شوي دي. شا و خوا ۳۰ ميلينونه کاله کېږي […]

د پلاسټکو کڅوړه

کله چې د پلاسټکو کڅوړې نه وې نو انسان څنګه ژوند کوو؟ زما د نسل خلکو هغه زمانه کې ژوند کړی دی چې پلاسټک نه به يواځې د لوبو شيان جوړېدل. اوړه او وريژې به د سڼ په بوجيو کې بند وو چې وروسته به يې په کې زاړه لوښي لرګي بندول. چيني به د […]