Category: د افغانستان تاريخ

مغلاني بيگم

د دې خپل نوم مراد بيگم و او د مغلو د ځواکمن وزير قمرالدين امږور وه. ښايي دا د شاهي کورنۍ نه وه خو د ژوند حالات يې زيات نه دي څرگند. مير معين الملک چې خلکو ورته ” ميرمنو” وېل، په ۱۷۵۱ م په لاهور کې د احمد شاه ابدالي سره په جنگ کې […]

زمزمه

د لاهور په تاريخي ښار کی د ميوزيم او د پوهنتون ترمنځ د لوې لارې په سر يوه توپه ليدل کيږي چې ولس يې د بنگيانو توپ او پوه کسان يې د زمزمه په نوم پېژني. توپ خانه د دراني پوځ قوي برخه وه چې پکی په دريو کې دوه برخی درانده توپونه و. په […]

برمکيان

ميلادي کال ۷۲۵ کې عرب مسلمانانو د افغانستان په شمال کې د بلخ په ښار کې خپله لومړۍ چاوڼۍ جوړه کړی وه. هغه وخت د ” نوبهار” بودايي معبد لوې مشر ” پارموکهه” په لقب يادېدو. د کوريا يو بودايي راهب “هوي چاو” په ۷۲۶ م کې د چين نه په سمندري بېړۍ کې هند […]

په افغانستان کې د مجسمو جوړولو دود

د مور اسطورې مجسمه د نړۍ په ډېرو لرغونو کنډوالو کې رابرسېره شوې ده. مور د هغه وخت د انسان لپاره د ژوند سمبول و چې ماشوم ته يې شېدې ورکولې. زمکه به خلکو ته د مور په شان ايسېده چې بوټي به ترې راشنه شول. بيا يو وخت داسې هم راغلو چې د مور […]

د غزني دروازه

د هند د اگرى په ښار کى د پخوانى مغليه انگورى باغ ته مخامخ په يو کوټه کى هغه دروازه اېښى ده چى په نولسمه پېړۍ کى د انگرېزانو په امر د محمود غزنوى د مزار نه جاټ سيکانو را شوکولى وه. په هند کې خلک اوس هم ورته د سومنات دروازه وايي. دا دروازه […]

د مزار ډبر ليک

په ۲۰۰۳ م کې په مزار کې يوډبرليک وموندل شوچې په افغانستان کې د هندو شاهي کورنۍ په اړه يې نوي معلومات په گوته کړل او لسمې ميلادي پيړۍ په نيماي کې ليکل شوې و. دا هغه وخت و چې د افغانستان جنوبي سيمولکه سيستان کې عرب مسلمانانوخپلې پښې ټينگې کړې وې. ډبرليک په اسلام […]

احمد شاهي پوځ

په ۱۷۴۹ م کې د نيشا پورد محاصرې پروخت افغان پوځيانو خپله خزانه لوټ کړه. يو افسراحمد شاه دراني ته خبريوړو نو هغه هيڅ غبرگون څرگند نکړو. کله چې هغه افسر خپله خبره تکرارکړه، نو ورته يې ووېل،” اې بې عقله، ته خبر يې چې زه هم له دی عسکرونه يم، ددوي په تورو او […]

يفتليان څوک و؟

د څلورمې ميلادي پيړۍ په نيماي کې دا سيمې د مرکزي ايشيا د کوچيانو تر بريدونو لاندې و چې په گډه يفتليان يا په انگريزي کې ” هن” نوميږي. دکوچيانو لومړۍ څپه د خاقان خلکو وه چې په ۳۵۰ م کې راپيدا شول. دوي پسې ديرش يا څلويښت کاله وروستو کيداريان راغلل. د پينځمې پيړۍ […]