د پخوانۍ فرانسوي ژبې “بورژوا” د ښار اوسیدونکی مانا ورکوي. په ۱۸ پېړۍ کې د صنعتي انقلاب سره په ټولې نړۍ کې لوی زمکه وال چې سرمایه ورسره وه، د کارخانو خاوندان شول. دوی به مزدورانو ته د کار مزدوري لږه ورکوله او زیاته سرمایه به يې پخپله ساتله. د انقلاب په وخت فرانسویانو د […]
د اسپانیې په جنوب کې د اطلس او میډیټرینیا ساحلي سیمې “اندلوسیه” ته په اتمې عیسوي پېړۍ کې د اسلام رڼا ورسیده. هغه وخت د شمالي افریقې بربر قبایلو د اندلس سره سمندري تجارت کاو چې د اسپانیې د باچا په لاس کې وو. د مراکش او الجزایر نوي مسلمان شوي قبایلو د اسپانوي باچا […]
د پیښور دا یادګاري څلی د ۱۸۸۴ او ۱۸۹۲م ترمنځ انګریزانو له خوا جوړ شو. د لرغونې زمانې راهیسې، د خیبر درې نه تیریدونکې قافلې به په پیښور کې تم شوې. دلته یوه غونډۍ چې اوس پرې بالاحصار جوړ دی، د وخت باچاهان. او پوځ میشت ځای و. د دې شمال کې شنه ځنګل او […]
هر کال د حج په موقع په لکونو خلک خانه کعبه کې د تورې ډبرې يا حجراسود د ښکلولو لپاره يو تربل وړاندې کيږي. دوي عقيده لري چې دا تيږه د جنت نه راغلې ده. لږ مسلمانان خبردي چې څه د پاسه زر کاله کيږي چې دمسلمانانويوې ډلې دا تيږه له کعبې وويستله او بيا […]
په ۲۰۱۱م کې د سومالیه حکومت یو قانون تر مخې، د سموسې په جوړولو او خوړلو بندیز ولګاو. هیڅوک خبر نه دي چې سموسه (سمبوسه) د کوم ځای ښځو په لومړي ځل جوړه کړه. اوس په ټولې نړۍ کې سموسې ته ورته خواړه په مختلفو شکلونو موندل کېږي. اوړه، غوړي او اوبه یو ځای کړي […]
د ۱۹۲۵م په اوړي کې د افغانستان او اطالیه (اټلي) حکومتونو ترمنځ یوه داسې پیښه وشوه چې د دواړو ملکونو ملت پالنه (نیشنلزم) يې وننګوو. یو اطالوي انجینیر “داریو پیپرانو” چې په کابل کې میشت و، په څه جرم تورن شو. د دې تفصیل څرګند نه دی خو پولیسو ته رپورټ وشو او یو افسر […]
د افغانستان ځینې خلک اوس هم باور لري چې که ملکه ثریا په یورپي لباس کې دربار ته نه راتلله نو ممکن د امان الله خان په ضد د سقاو بغاوت نه کیدای. د ۱۹۲۸م په پیښور کې د “پښتون” مجلې په لومړۍ ګڼه کې یو مضمون خپور شو چې سرلیک يې “د افغانستان ملکه […]
د عربی “عيّار” څو مانا لري. کاواکه، لوفر، کوڅه ډب او لنډغر لپاره د “عيّار ” نوم کارېږي. “ایار” ملګري یا دوست او هغه کس وي چې خپل سردار ته سفر په وخت د وړاندې خطرحال ورکوي. اوس وخت کې دا نوم د حکومتي “مشاورینو” لپاره کاریدای شي. عيّار نوم په عراق او ایران کې […]
د ۷۹۹م نه تر ۸۱۵ م د تبت باچا “سدنالیګ” د بودهه دین سرپرست و. هغه بودایی صحیفو د ژباړې لپاره تبتي ژبه معیاري کړه او د هند عالمان به يې خپل دربار ته غوښتل چې کتابونه ورته وژباړي. د تبت په پلازمېنه “لاهسه” لوی بودایی خانقاه “کرچونګ” کې سوونو راهبانو به له حکومت معاش […]
په ۱۶ پېړۍ کې د ایران شیعه اسلام بنسټ شاه اسمعیل صفوی کیښودو. هغه په نسل “کرد” او په عقیده کې سني (شافعي) و. د ده پوځ “قزلباش” د یو نسل نوم نه دی بلکه سور رنګ لباس له کبله، تربورانو ورته په ملنډو دا نوم ورکړو. د مرکزي ایشیا ترک نژاد قبیلو، په ۱۳ […]