Category: د هندوستان پښتانه

کریم لالا

د بالیوډ مشهور فلمونو “خدا ګواه، انګار، زنجیر او هتهیار مرکزی کردارونه د بمبۍ د پښتنو “ډون” کریم لالا د ژوند نه په الهام جوړ شول. دده پوره نوم عبد الکریم شیرخان و او په ۱۹۱۱ م کې د کونړ په شیګل درې کې وزیږېدو. د ۱۹۳۰ په لسیزه کې پیښور او بیا بمبۍ ته […]

د کابل رادها

چـار گرد قـلا گشـتم…پــاي زيب طلا يافتم پاي زيب طلا از کيـست؟…از بي بي رادو جان است از بي بي رادو جان است مانا د کلا چارچاپیره وګرځېدم…طلايي پانزیب مې پیدا کړ طلايي پانزیب د چا دی؟…د رادو بي بي جانې دی د رادو جانې بي بي دی په افغانستان کې دا مشهوره سندره به […]

د خوشحال خټک مړينه

ډنبره (ډمبره) په تيراه کې د اپريدو سيمه ده. په ۱۶۸۹ م کال کې د فروري ۲۰ نيټه، د جمعې ورځ دلته د خټک قام نامتو سردار خوشحال خان مړی وموندل شو. وايي چې خپله توره هم ورسره وه او “سيلۍ” نومي اس جسد ورته نږدې پروت و. تراوسه څرګنده نه ده چې ده ته […]

د اټک غورغشت

د غور غشت يا غرغشت په نوم يو ځای مردان کې دی. بل په سوات او خوست کې هم غرغشت شته. د اباسين پر غاړه د اټک د پښتنو سيمه غورغشتي بلل کېږي او زرګونو کالو تاريخ لري. د دې په ختيځ کې يو ځای “مورتي مېره” ( د بت مېره) د اريايي وختونو نښې […]

د روهيله پښتنو کتابتون

د هند په ۲۰ کتابتونو کې د پښتو ۱۴۴ قلمي نسخې شته چې ۵۵ يواځې په رام پور رضا لايبرېري کې دي. دا لوی کتابتون د روهيله پښتنو په کتابونو په ۱۷۴۹ م سمبال شو. د رام پور رضا کتابتون دوه پېړۍ وړاندې د هغه ځاې د لومړي نواب فيض الله خان د کتابونو زيرمې […]

غلجي که خلجي

غلجی د پښتنو د يو لوی ټبر نوم دی چې د افغانستان او پاکستان د غرونو پورې راپورې مېشت دي. د دې نور قامونه،هوتک، توخي، سليمانخيل، علي خيل، اندړ، ترکي، مشهورې دي خو بې شمېره نورې څانګې هم لري. غلجي خپل مشر شاه حسېن گڼي چې د بي بي متو سره يې واده کړی و. […]

د پيښور يادونه

د ۱۹۸۹ م يوه غرمه د بي بي سي په کېنټين کې د ډوډۍ خوړلو پر وخت يوه ښکلې ميرمنې راته پر ميز، کيناستو خپل ځان راوپيژندلو. رجني کول د ۱۹۳۰ م د پېښور خبرې په زړه وې او د ښار د کوڅو او د ژوند خبرې يې راته په خوند خوند کولې. ما ورسره […]

په هند کې د لوديانوعروج

د پښتنو لپاره هندوستان د پنجاب د سيندونو نه وراخوا خاوره وه چې د تجارت لپاره به ورتلل. پنجاب یې هم په همدې نوم يادو او يا به يې ورته “ښکته”ويل. د ۱۰ ميلادي پېړۍ په نيمايي کې ملتان د لوديانو په لاس کې و او واکمن يې سلطان حميد، ورپسې د ده زوی سلطان […]

د قصور پښتانه

په پنجابي او اردو کې که څوک پوښتنه کوي چې ” قصور کس کا هې؟ نو بل کس ځواب ورکوي چې ” قصور پټان کا هې. ” په دې ژبو کې قصور غبرګه مانا لري چې يوه د ملامتيا او بله د پنجاب ښاروي. په دې کې شک نشته چې د مغلو په دوره کې […]

روپ متي او باز بهادر

په څوارلسمې ميلادي پېړۍ کې د افغانستان د غور د واکمنو يو مهم مرکز د هند ” مالوه” سيمه وه. دلاور خان په مالوه کې د غوريانو له خوا حاکم ټاکل شوې و او په ۱۳۹۲ م کې يې د ډېلي نه خپلواکي واخيسته. خو تر لسو کالو هغه شاهي نشان او تاج او تخت […]