د کرسمس نمانځنې څنگه پېل شوې؟

په ټولې نړۍ کې مسيحيان د دسمبر په ۲۵ يا د جنوري په ۶ نېټه د حضرت عيسا علېه السلام د زيږېدو ورځ نمانځي چې په انگرېزي کې ورته کرسمس وايي. د ميلادي جنتري ( کلېنډر) د عيسا (ع) د ژوند نه پېل شو خو د هغه د زيږېدو ورځ او مياشت چا ته نه […]

لومړې کاغذ

په ۱۸۷۲ م کې د مصر انجينير حسن رجب يو لرغونې بوټې د فرانسې نه راوړو چې پخپل هيواد کې يې وکري. هغه ځنگلي بوټې په اصل کې د مصر و خو هلته د زرگونو کالو په موده کې په بې درېغه پرېکولو تر نولسمې پېړۍ الونيا شو. دا بوټې “پپايرس” نومېږي چې د شپږ […]

روپ متي او باز بهادر

په څوارلسمې ميلادي پېړۍ کې د افغانستان د غور د واکمنو يو مهم مرکز د هند ” مالوه” سيمه وه. دلاور خان په مالوه کې د غوريانو له خوا حاکم ټاکل شوې و او په ۱۳۹۲ م کې يې د ډېلي نه خپلواکي واخيسته. خو تر لسو کالو هغه شاهي نشان او تاج او تخت […]

چوري يا ماليده

د صفرې اسلامي مياشت په پښتونخوا کې ” د چوري مياشت” نومېږي. څو کاله پخوا هم د دې مياشتې په لومړۍ چارشنبې ښځو د غنمو کلکې پتيرې به له تنور راوويستې او په يو کټ يا پر زمکه هوار شوي پوزي او يا څادر به يې ماتې کړې. د کور جينکو يا گاونډېان به يې […]

لويه لوبه

  لويه لوبه هغه تورې دې چې ښاي پښتانه ليکونکي ورسره ډير اشنا وي. دا نوم په لومړي ځل په بنگال کی د بريطانيې د ختيځ هندي شرکت ( ايسټ انډيا کمپني) د جاسوسۍ د څانگې يو افسر ارتهر کونولي ( په ۱۸۴۲ کی ومړ) له خوا وکارول شو. په نولسمې پيړۍ کی د زمکې […]

آې خانم

د شلمې پېړۍ په نيماي کې د افغانستان شمال کې د فرانسوي لرغون پوهانو يوې ډلې د ځاي خلکو له خلې د ” آې خانم” نوم واوريدو. په ۱۹۶۴ م کال دوي د امو او د کوکچې سيندونو ترمنځ په درې گوټيزه مېدان کې د يو پخواني ښارنښې رابرسېره کړې او د کيندنو کار پېل […]

د يوسف خان نه تر دليپ کمار

د ۱۹۲۲ م د دسمبر په ۱۱ نېټه د پېښور په کيسه خانۍ کې د خداداد محلت د مېوو يو تاجر سرور خان پينځم ماشوم وزيږېدو چې يوسف خان ونومول شو. د سرور خان مشره لور سکينه، مشر زوی نور محمد، ورپسې ايوب او بيا يوه لور شوې وه چې ماشومه مړه وه. د سرور […]

د امنيت شورا

د ملگرو ملتونو يوه مهمه برخه د امنيت شورا ده چې په انگرېزي کې ” سيکيورټي کونسل ” نومېږي. دا د ملګرو ملتونو لومړنى او اساسي رکن دى چې د نړيوالې سولې او امنيت د ساتلو او ټېنګولو دنده ور ترغاړې ده. د امنيت شورا ته دغه ماموریت هغوو سترو هېوادونو ورسپارلی چې له دويمې […]

فردوسي او د هغه شاهنامه

په ۱۰۲۰ م کال د خراسان د طوس يو بې وزله شاعر فردوسي مړ شو خو د کلي ملا وويل چې د هغه مړی به د کلي په هديره کې خاورو ته نه سپاري. تر اوسه هيڅوک خبر نه دي چې د فردوسي خپل نوم څه و. دی د ابوالقاسم په نوم پيژندل کيدو. خراسان […]

سلاجيت يا موملاي

د تورې کلکې خټې په شان مواد چې د افغانستان له غرونو يې راټولوي او ډېر خلک يې اوس نه پيژني، سلاجيت نوميږي. تور، سپين او په تيز نسواري رنگ کې دا مواد هماليه، التاي او قفقاز په غرونو کې موندل کيږي. په سانسکرت ژبې کې سلاجيت يا شيلاجيت هغه تيږې ته واي چې نه […]