د ايسپزو په خاوره سوابۍ کې کړه مار هغه نامتو غونډۍ ده چې د تاريخي اثارو سره سره د يوسف خان شېر بانو د مينې په کيسه کې هم ياد شوې دې. واې چې دلته يو سپين وړوکې مار موندل کېږي چې ځاي خلک ورته “کړه مار” واي او له دې کبله غر هم په […]

د زمکې په جنوبي کره کې په اوړي کې يخ او په ژمي کې گرمي وي. زه د اگست په مياشت کې جنوبي افريقه ته ولاړم نو ژمې هغسې سوړ نه و لکه چې مونږ يې لرو. د دې څلويښت ميلينه خلک په نهو صوبو کې ژوند کوي، يوولس رسمي سرکاري ژبې لري خو د […]

د کرمې پلاز مېنه او د پاکستان په قبايلي سيمې کې تر ټولو لوې ښار پارا چنار پکتيا ته نږدې دې. دلته يوه لويه دچنار ونه وه چې ورلاندې ” پارا چمکنو” خپلې جرگې کولې. د دې نه وړاندې دا ځاې ” توتکي” نومېدو او خلک به يې توتکي وال بلل کېده. د افغانستان پخواني […]

باختري د افغانستان هغه لرغونې ژبه وه چې د لومړي نه تر اوومې ميلادي پېړۍ پورې د رسمي ژبې په توگه کارېده. دا په يوناني ليکدود ليکل کېده نو ځينې ژبپوهان ورته په دې اساس ” يونان باختري ” وايي. خو ددې ژبې الفبا د يوناني نه توپير لري. د دې ژبې د ولوستلو لپاره […]

زمونږ کور يو وخت د سيند پر غاړه و او په تېرو څو کالو کې رانه ليرې شوې دې. زمونږ مشرانو به کشتۍ چلولې او د سوونو کا راهيسی ماڼگو له دی سينده خلک پوری راپوری وړي. ما سبق وېلې دې او د تېر يو کال نه کله يو او کله بل اېن – جې […]

په ۱۸۷۸ م کې د بريطانيې او د روس تر منځ په اروپا کې سيالي پاې ته ورسېده. انگرېزانو هغه وخت د هند په بېلا بېلو سيمو کې د اور گاډي پاټلۍ جوړولې او افغانستان ته د روسي سفارت تگ د دوي اندېښنې تازه کړې. دوي په امير شېر علي خان زور راوړو چې د […]

د ۱۷۷۳ م نه تر ۱۷۹۷ م پورې د پېښور والي علي مردان خان و. دده د ژوند په اړه ډېر معلومات نشته خو دې د تېمور شاه د خپلوانو نه او د دراني ټبر يو مخه ور سردار و. په اوولسمې ميلادي پيړۍ کې د پارس د حکومت له خوا د کندهار والي هم […]

په ۱۸۴۲ م کې د بريطانيې حکومت د خپلې خاورې نه په زرگونو ميله ليرې د يوې سيمې نوم واورېدو چې د دوي د تاريخ يوه نه هېرېدونکې کړۍ شوه. گندمک د انگرېز پوځ د مېړانې يو سنگر گڼل کېږي. د جلال اباد نه ۵۶ کلوميټر د کابل په زړې لارې يو وړوکې کلې گندمک […]

” دومره کتابونه؟” دا پوښتنه هم ده، ملنډې هم او زما په اړه يو ناڅرگنده شک هم. زه هيڅ نه وايم، بس يوه جبري موسکا زما ځواب او دفاع دواړه وي. خو د بل کس دا پوښتنه زما د زغم امتحان وي، ” تاسو په دومره کتابونو څه کوئ؟” زړه مې وي چې وې ترټم. […]

يو وخت د کابل باچا مهراب نومېدو چې د ضحاک نمسې و. ده د سيستان والي ” سام ” ته باج ورکوو چې د منوچهر باچا له خوا هلته حاکم و. د څه مودې راهيسې ” منوچهر” ورته امر کړې و چې د کابل صوبه دې هم د ده په سلطنت کې شامل کړې شي. […]