د اباسين نه ترخيبراو باجوړدغرونوتر منځ سيمه چې په نقشه کې ۱۰۰کلوميټرلويديځ، ختيځ او ۷۰ کلوميټر شمال جنوب کې لکه د يو مثلث ښکاري، لرغونې گندهارا وه.

د مسوجوړ، دا مرتبان په ۱۸۳۶ م کې يو انګريز چارلس ميسن د وردګو د خوات په يوې سټوپا کې وموندلو. دا د دويمې ميلادي پېړۍ په وروستيو کې چا د نذر په توګه هلته ايښې وه چې د کشان سلطنت د څو باچاهانو سکې يې لرلې. هغه وخت “هويشکا” باچا (۱۴۶ م نه تر […]

په ۱۸۴۶م کې پنجاب او پښتونخوا د سیکانو څخه انګریزلاس ته ورغلل. د دې پراخې سیمې د ساتلو لپاره ایسټ انډیا کمپنۍ د پوځ نوی لیوا ” فرنټیر بریګېډ” جوړ کړو. په دوی کې زیات سیکان، پلي او سپاره ” ګایډ” نومیده چې د جنګ نه وړاندې، انګریز ته د سیمو معلومات ورکول. د دوی […]

د ۱۹۹۱م په ژمي کې زه په استنبول کې د خپل ترک ملګرې ملاحت کورنۍ سره وم. هلته ۳۰۰۰ جوماتونو شتون ورته د جوماتونو ښار شهرت ورکری دی. د ښار تر ټولو پخوانی جومات ” ارپ جامع” په ۷۱۷م کې سمندري ښار ” ګلاټه” کې لومړیو مسلمانانو جوړ کړو. د دې وړوکي جومات تاریخ اوږد […]

۱۹۲۸م د امیرامان الله خان خلاف د سقاو د بغاوت په وخت، په کوټه کې انګریزانو، عبد الصمد خان او د ده د کورنۍ ۱۵ غړي بند وساتل چی دوی افغانستان ته لار نشي. یو افغان سردار علی احمد جان د باغیانو سره جنګ لپاره، پیښور له لارې کوټې او بیا کندهار ته ورغلو خو […]

په هندوستان کې د ۱۸۵۷م پاڅون په تاریخ کې د میوټني، غدر او د خپلواکۍ جنګ په نومونو یادېږي. د برطانیې ایسټ انډیا کمپنۍ، تر۱۹ پېړۍ، د هند سمندرې ساحلونو خپل پوځ ځای په ځای کړی و. په ۱۸۰۳م کې دوی مرهټو ته د ماتې ورکولو څخه وروسته ډېلي نیولې وه. پر تخت ناست سپین […]

پټه خزانه درې برخې لري چې لومړۍ کې د هغو شاعرانو شعرونه او د ژوند حالات راغلي چې د محمد هوتک له زمانې مخکې تیر شوي دي. په دویمه برخه کې د محمد هوتک د همعصرو شاعرانو ژوند لیکونه او شعرونه راغلي او په وروستۍ اودریمه برخه یې د پښتو ښځینه شاعرانو ته ځانګړې شوې […]

د ترکي” ایزنیک” کاشي خښتې (سیرامیک ټایلز) تاریخ ډېر پخوانی دی. په ۵۰۰۰ق م کې د اناطولیا لویدیځ ښار ایزنیک ” نایسیا” نومیدو. هلته د برونزو په دوره کې کلال به په خټینو لوښو ګلونه او پاڼې جوړولې او بیا به يې په اور کې پخول. د دې هنر د پرمختګ سره کلال لوښې وچولو […]

پهلوانۍ کې دوه کسان د خپل تکړه وجود په زور د یو بل د پرزولو هڅه کوي. خلک يې نندارې ته ولاړ وي او په هند کې ورته “دنګل” وایی. خو نن زه درته د ښځو د یو دنګل کیسه کووم. ماګل او شاګل اصل نومونه يې نه دي او په یو میلمستیا کې ورته […]

زما یادېږي چې په کلي کې کله نا کله یوې ترور به مې د ټیم زاړه بکس نه یو کتاب راوویستلو، پاڼې يې زیړې او ټکي به يې غټ وو. دا به يې “جنګنامه” بلله او ښځې، ماشومان د هغې کټ چاپېره کیناستل. تروربه مې جنګنامه لوستله او ټول به غلي ناست وو. زه به […]