عبد الصمد خان اڅکزی د ښوونځی خلاص کړو خو، ” د ژوند په یوه لار هم نه وم خبر ځکه علم مې ټول کتابي و.” د ۱۹۳۰م په لسیزه کې د بیوروکراسي حال يې په لومړي ځل ولیدو. دی وایی چې تر هغې زمونږ کورنۍ کې جنګونه او نالښتونه نه وو. خلک په سرکاري دفتر، […]
په ۱۹۲۰ م کې ایران د سیستان یو ښار ته د “زابول” سرکاري نوم ورکړو. تاریخي ذابل اوس په افغانستان کې دی چې ۲۸ في صده زمکه يې هواره او نور ټول غرونه دي. د سیستان زیاته خاوره د زابل سره وه او فردوسي په شاه نامه کی زابلستان او سيستان په یوه مانا کارول […]
د پیغمبر ګل کاسني (اودي) رنګ او پاڼې په منځ کې زیړ یا سپین خال لري. په لاطیني کې دا د ” وایولا” کورنۍ ګل دی چې شا و خوا ۶۰۰ مختلفو رنګونو کې پیدا کېږي. خلک يې د “پېنزي” په نوم هم پېژني. د “وایوله” بوټې د زړی نه وده کوي او په یوه […]
پخوا د پښتنو په هر کور کې به یو څوباړی ( سوباړی) یا تپڼی ارو مرو موجود و. دا د لمدو جامو د ټکولو یو ساده لرګین کوتک و چې یوه خوا يې نرۍ او بله پلنه وه. پخوا به عامو خلکو سره به د جامو یوه جوړه وه. لږ پېسه دار به دوه جوړه […]
د سليمان غرونو او اباسين ترمنځ پراخه دښته، هندوستان ته د تلونکو کوچیانو لاره وه. هلته د هندوانو د مندرونو شتون ښایی چې دا ځای پخوا شین او اباد و. په ۱۰ پېړۍ کې د غوریانو او غزنویانو لښکر هم په اباسین له دغه ځای پورې وتلو. د دې لپاره هغوی لوی بېړۍ او یا […]
په ۱۵۸۰م کې د حسین ابن صابر په قلم لیکل شوی “اسرارالافاغنه” د پښتنو صوفیانو تاریخ دی. د کتاب مرکزي شخصیت، شیخ قاسم افغان قادري د ژوند او سفر نه علاوه، د پښتنو د نسب، یوسفزو، خلیل او غوریاخیلو ټولنیز حالات پکې راټول شوي دي. د کتاب اصل نسخه دوه ځلی ولیکل شو چې د […]
هغه افغان ستوری چې نوروته وځلید اوځانته تورتم شو نثارمحمدخان په ۱۸۹۷ م کې د صوابۍ په ” ذېده” کلي کې پیدا شوی دی. د اول خان زوی او د محمدعلي لمسی دی. همداسې دده د نورونیکونو نومونه کریم خان اوکرم خان وو. د نثارکورنۍ اوقامي سلسله په یوسفزوکې ایوب خیلو او په هغو کې […]
په ۱۹۸۰م لسیزه کې شوروي اتحاد پرافغانستان باندې یرغل وکړ او له پیل سره سم د دوو نړیوالو ځواکونو سوسیالزم اوامپریالیزم سیالي هم لوړو ته ورسیده. یو نیم لک شوروي پوځیان د ځمکې اوهوا له لارې پرافغانستان باندې د هرډول نړیوالواصولوخلاف راننوتل. د افغانستان ولس مشرحفیظ الله امین او د هغه نظام یې ړنک او […]
د افغانستان ځینې خلک اوس هم باور لري چې که ملکه ثریا په یورپي لباس کې دربار ته نه راتلله نو ممکن د امان الله خان په ضد د سقاو بغاوت نه کیدای. د ۱۹۲۸م په پیښور کې د “پښتون” مجلې په لومړۍ ګڼه کې یو مضمون خپور شو چې سرلیک يې “د افغانستان ملکه […]
په ۸ میلادي پېړۍ کې له مشهد، نيشاپور، هرات، بلخ، مرو، بخارا او سمرکند ټول په خراسان کې شامل وو. د اسلام له خپریدو سره د دې سیمې زیات خلک مسلمانان شول. خراساني جنګیالو لومړی د امیه او بیا عباسي خلافت په ټینګولو کې لوی رول ولوباو. ابو مسلم په ۷۵۰ م کې د زاب […]