مشکي (ماشکي) په هند کې “بهشتي” په لقب یادیدو ځکه تږي ته اوبه ورکونکی جنتي ګڼلی شي. څوک خبر نه دي چې په ګرمو ملکونو کې انسان کله د اوبو وړلو لپاره، د څاروو پوټکی (مشک) وکاراو. د اوبو مشک د غوا یا میښې پوره (روغ) څرمنه چې خلاصه خوا يې په تار ګنډلې وه. […]
عبد الصمد خان اڅکزي په تنکي عمر کې ولیدل چې د کلي په سلو کې ۱۰ ځوانان د اپیم تریاک او په چرسو روږدي وو. یو وخت يې ماما بنګې جوړې کړې او ده هم ترې خوند واخیستو. وایی چې په بله ورځ هم هوش کې نه وم او د انګریزي استاد څخه پټ شوم. […]
ځینې خلک د انګلستان لرغونی قامونه وحشي او بې کلتوره ګڼي. دوه زره کاله پخوا د روم د حملې یو سبب هم دا و. خو د ۱۹۸۰م په لسیزه کې دا مفکوره غلطه ثابته شوه. برطانیه یوه جزیره او چاپېره ترې سمندر تاو دی. د میلاد نه وړاندې د دې جنوبي برخه کې دوه قامونه […]
د ۱۹ پېړۍ په پای کې یو انګریز پوځي افسر د پښتنو قبایلو په اړه یو کتاب خپور کړو. د کوهاټ چاوڼۍ نه علاوه چاپېره سیمو ته به په ګشت ورتلو او د ورځې پیښې به يې لیکلې. دی وایی چې یوه ورځ د بنو نه کوهاټ ته په اس روان وم. په لاره خپل […]
په ۱۹۹۲م کی د پیښور په “کانټی نینټل” هوټل کې د پښتو افسانو کتاب “خوبونه” د مخ کتنې غونډې ته ورغلم. لیکوالې او استادې، ذیتون بانو سره مې ډېره موده وروسته ولیدل نو کتاب يې راکړو. بانو مې د سکول د زمانې نه پیژندله او ما سره يې لکه د مشرې خور چلند کاو. د […]
د ۲۰ پېړۍ تر نیمایی، پړي (رسۍ) بوجۍ او ټاټ (بوریا) به د سڼ نه جوړیدل. سڼ(سنډ) په هندي کې پټ سن او انګریزي کې “جوټ” د اوبو د یو بوټي ریشه وي. دا د پنبې (کاټن) نه وروسته دویم بوټی دی چې انسان د لباس نه واخلی تر بېړیو په جوړولو کې کاراو. د […]
د افغانستان له غرونو، هندوستان ته تلونکو کوچیانو کې کرلاڼی وزیر ټبر هم و. د وزیرو” تیمان” یا قامونو به د ګومل سیند پرغاړه کېږدۍ ټک وهلې او ترسپرلي به هلته اوسیدل. یو وخت دوی په بیرمل کې میشت شول چې اوس د افغانستان برخه ده. تر ۱۴ پېړۍ وزیرو نو د برمل شمال ختیځ […]
په ۱۸۳۹م کې برطانوي پوځ په ملا تړ شاه شجاع د کابل په بالاحصار کې دویم ځل لپاره پر تخت کیناستو. د بارکزو له راتلو وروسته د سدوزو بې شمیره غړو پنجاب کې سیکانو ته پناه وړې او د انګریز په واسطه به يې ورته د میاشتې پینشن ورکاو. د شاه شجاع یو میره ورور […]
د وریژو- غنم- اوربشو او جوارو نه وروسته شموخه پینځم ځای کې هغه بوتی دی چې د نړۍ انسانانو خپل خوراک لپاره پر زمکه وکرله. د پښتونخوا کروند ګر ورته “نری جوار” وایی او د شین بوټي نه علاوه د دې دانه له پخیدو وروسته څاروو ته په ونډه کې ورګډوي. شموخه په هندي کې، […]
د عربی “عيّار” څو مانا لري. کاواکه، لوفر، کوڅه ډب او لنډغر لپاره د “عيّار ” نوم کارېږي. “ایار” ملګري یا دوست او هغه کس وي چې خپل سردار ته سفر په وخت د وړاندې خطرحال ورکوي. اوس وخت کې دا نوم د حکومتي “مشاورینو” لپاره کاریدای شي. عيّار نوم په عراق او ایران کې […]