جوغه (جوقعه) یا جیغه د سرو زرو هغه ګاڼه ده چې د هند په لویه وچه او پارس کې شته منو سړو په پټکي یا ټوپۍ کې ټومبله. د دې نه وړاندې د شاهانو او راجه ګانو په پټکي کې د طاوس يا د مرغ زرېن بڼکه د دوی د واک او مقام ښکارندوی وه. […]

په تورخم کې د خیبر رایفلز ملیشیا مرکز په وړوکي میوزیم کې پروت د پیتل یوه دړه د لرګي په چوکاټ کې بند او د پاسه پرې عربي متن کنده شوی دی. عربي متن په پښتو کې دا مانا ورکوي. ” په دې کې شک نشته چې ډېر ژر زما روح به د خپل پروردګار […]

په تاریخ کې د “کله مینار” ټکی د چنګیز ویجاړونکي ځواک سره تړلی دی. په ۱۲۰۰م کې د مرکزي ایشیا ترک قبیلې خپل منځ جنګونو کې محمد علاوالدین د اوسنی تاجکستان، ازبکستان، ترکمانستان، قرغزستان او داغستان سیمه ونیوله چې خوارزم نومیده. د دې لوړو غرونو نه وراخوا منګولیا (مغلستان) یوه لویه دشته کې د کوچیانو […]

د هند د خپلواکۍ غورځنګ دوو وروڼو محمد علی جوهر او شوکت علی مور په تاریخ کې د “بي اما” په نوم شهرت لري. ابادی بانو په ۱۸۵۰ م کې په روهیله ریاست رامپور کې وزیږېده. د دې پلارشیخ مظفرعلی په نجیب اباد کې د پوځ په سپاره دسته کې شامل و. په ۱۸۵۷م کې […]

د لرګي او اوسپنې جوړ، دغه لوی پتنوس به ډېر دروند و. په دې کې به يې د واده ( ولیمې) ډوډۍ ورکوله. د پیښور په لارو کوڅو کې “خوانچه فروش” په دغه پتنوس کې واړه توکي او چڼې مومپلي خرڅول. د “خوانچې ډوډۍ” ښار په شته منو ودونو کې میلمنو ته ورکړې کیده. د […]

د ترکانو ۷۰۰ کاله واک چې د شمالي افریقه نه تر هند ملکونه پکې راټول وو، په ۱۳ میلادي پېړۍ کې پېل شو. هغه وخت د ترکمانستان نه ارطغرل نومې قبیلې کوچ وکړو او اوسني اناطولیا ته ورسید. هلته دوه ډلې په جنګ وې او سلیمان ارطغرل د یوې ډلې په ملاتړ خپلو ۴۰۰ سپارو […]

ډېر پخوا زمانه کې د سوات یو راجا “اوپالا” نومیدو. د ده نیکه جادوګر او طلسم ورته په میراث کې پاتې و. دی ډېر زوره ور و چې د خپل جادو په زور به د سوات په دوره د لرګي په “پالکۍ” کې هوا کې الوتلو. داسې روایت و چې د هغه نیکه یوه اسطوره […]

د ۱۹۱۰ په پای کې یو ځوان په کلکته کې د خپل وکیل ملګري سره د یو اخبار خپرولو تابیا کوي. د ده په جیب کې هغه وخت دوه نیمې روپۍ خو عزم يې لوړ دی. دغه ځوان محمدعلی جوهر په ۱۸۷۸م کې د رامپور یوې پښتنې کورنۍ کې زیږېدلې و. په علیګړه او اکسفورډ […]

دغه پخوانۍ ونه په تورخم کې د خیبر رایفلز “مچني پوسټ” د پوځي افسرانو په میس کې شنه ده. د غوز (جوز) د ونې سره دوه زنځیرونه او یوه لرګینه لوحه ځوړنده ده. په دغه تخته انګریزي کې لیکلي دي، “زه ګرفتار یم” یو ماښام برطانوي پوځي افسر چې ډېر شراب يې څښلي وو، په […]

د پښتونخوا تر ټولو ښایسته لرغونی بودایی اثار د جمال ګړۍ په غونډۍ ښکاري. د مردان نه ۱۳ کلومیټړ د کاټلنګ په لار جمال ګړۍ د لومړی میلادي پېړۍ راهیسې د بودایی خانقاه لپاره مشهور شو. د دې د تیږو ودانۍ په یو ښکلې نقشه او ترتیب جوړ دي چې د غر د پاڅه شا […]