ګلابي، اناري یا نیلا رنګ چیني لوښي اوس هم د افغانستان په ډېرو کورونو کې شته چې په بیخ کې يې په فارسي “ګردنر” لیکلي وي. خلکو به روسي لوښي بلل. د روس لومړۍ چیني لوښو کارخانې په ۱۷۴۴ م کې سینټ پیټرزبرګ کې کار پېل کړو چې یواځې شاهي ټبرلپاره يې کار کوو. په […]
د افغانستان د دریو امیرانو مشاور، لیکوال او ژباړن عبد الغني د “حبیبیه” ښوونځي له لومړیو استادانو نه و. امیرعبدالرحمن د خپل ژوند په وروستیو کلونو کې غوښتل چې افغانان د اروپاي ډول تعلیم د لارې ساینس او ټیکنالوجي زده کړی. په ۱۸۹۵ م اپریل په میاشت کې امیرخپل زوی نصرالله خان انګلستان ته د […]
په ۱۳ جولای ۱۸۱۳ م د سیکانو او درانیانو ترمنځ دا لومړی مهم جنګ و چې د “چچ” او “حضرو” جنګ په نوم هم شهرت لري. په ۱۸۱۱م رنجیت سنګ د کشمیر د نیولو لپاره د دې وړو ریاستونو، بهیمبر، راجوړي او “کولو” حمله وکړه. د ۱۸۱۲ م په پای کې محمود شاه درانی خپل […]
د پښتنو په کلیوال ژوند کې کټ د پېل نه تر پای یو ابدي رول لوبوو. کټ د ناستې او ملاستې نه علاوه د ژوند هرپراو کې کارېدو. دا دومره سپک وي چې ماشوم، ښځه او کمزورې بوډا هم له یوځای بل ته وړې شي. کټ کله کرسۍ، کله میزاو کله د خوب ځای شي. […]
په ۱۹۸۵ م کې د لرغون پوهنې د ادارې یوې ډلې په بنو کې د یو پخواني کلی دېوالونه رابرسیره کړل. بنو د اباسين سیلابي ميدانونو په لوېديځ او وزيرستان په ختيځ کې د شنو مېدانونو سیمه ده. چیناي راهب خوان ذانګ په ۷ میلادي پېړۍ بنو د “فولانه” په نوم یاد کړې دی. دلته […]
د کوهاټ نه واخلې تر وزیرستان په دشتو کې هر ډول “ځوزان” (کیکټس) بوټي شنه کېږي. د دې پرېړ پاڼې او څانګې د هوا نم راکاږي چې ورباندې وده کوي. د دغه بوټي یو قسم ” میزرې” دي او د لرغونو وختونو نه ورکزو ترینه پڼې، ټوکرۍ، بوڼ او رسۍ جوړولې. هم د دې بوټې […]
چـار گرد قـلا گشـتم…پــاي زيب طلا يافتم پاي زيب طلا از کيـست؟…از بي بي رادو جان است از بي بي رادو جان است مانا د کلا چارچاپیره وګرځېدم…طلايي پانزیب مې پیدا کړ طلايي پانزیب د چا دی؟…د رادو بي بي جانې دی د رادو جانې بي بي دی په افغانستان کې دا مشهوره سندره به […]
د لنډو کیسو دا ټولګه په ۲۰۰۳ م کې کوټه کې چاپ شوه خو د دې ځینې کیسې پخوانۍ دي. د ۱۹۸۶ م راهیسې یوې کاپۍ کې مې کله نا کله یوه کیسه ولیکله. دا کاپۍ رانه په کتابونو او نورو کاغذونو کې ورکه شوه. بیا مې وموندله او مسوده راته یو همکار ټایپ کړه. […]
په ۳۱ مې ۱۹۳۵ م نیمه شپه کې د کوټې د پوست افس دېوالي ساعت ستنې په ۲ بجې او ۳ دقیقو ودریدې. په نورو دریو مینټو کې زلزلې ښار په بل مخ واړو او شور زوږ په چیغو او ویر واوختو. هغه چې له ړنګو ودانیو ژوندي ووتل، د خپلوانو په لټون وو خو […]
د یونان په “خیوس” نومې ټاپو کې د یوې تیږې په اړه روایت دی چې درې زره کاله پخوا نابینا شاعر “هومر” به ورباندې کیناستو. د ده په لاس کې ” لایره ” (بربط) ساز او د “ایلیاډ” داستانونه يې زمزمه کول. هومر په ۸۵۰ ق م کې ژوندی و او د آیونیا څو جزیرې […]