بقلم خود

په فيسبوک مې د تاند يوه تبصره وليده چې راته حيرانوونکې وه. د تېرو دريو کالو نه زياته موده کېږي چې پخپلې ويبپاڼې ليکنې خپروم. يوه برخه د “همکارانو ونډه ” ده چې پکې د هغوی نوم او تصوير سره يې ليکنې ځای شوي وي. زما د هرې څېړنې د سرچينو نومونه د مضمون په […]

پېښور څنگه له افغانستان بېل شو؟

په ۱۸۰۸ م په پاې کې د انگلستان لومړې سفارت د ماونټ سټورټ ايلفنسټن په مشرۍ پيښور ته راورسيدو. د مارچ په مياشت کې د نوروز پر وخت د شاه شجاع سره يې په بالاحصار کې وليدل چې وروسته په شاهي باغ کې ورته مېلمستيا وکړه. اېلفنسټن کابل ته د تلو جوگه نه و خو […]

شکريه خانم

د هند له وېش وروسته د پاکستان د هواي شرکت لومړۍ پايلټ(پيلوټ) ښځه شکريه خانم (کاکړ) د کوټې اوسيدونکې وه. دا په کراچي کې اوسيده او هلته د ملکي طيارو د الوتنې په کلب کې يې ځان شامل کړې و. دې به په وړو الوتکو زده کوله او په هم هغې کلب کې د پايلټانو […]

د پېښور دروازې

پېښور د تاريخ په اوږدو کې د يرغلګرو په لاره پروت و نو ځکه په هر دور کې ښايي ددې چاپېره به يو حفاظتي دېوال او پکې دروازې ضرور وې. هغه ۱۶ دروازې چې اوس يې نومونه پاتې دي، ځينې په نولسمې ميلادي پېړۍ کې د سيکانو له خوا جوړې شوې. د دوی جوړ ديوال […]

د هند وروستی باچا

په ۱۸۵۸ م رنګون(برما) کې اخيستل شوې دی تصوير کې د هند وروستی مغل باچا بهادرشاه ظفر او د هغه دوه زامن يوانګريزافسرسره ښکاري. بهادرشاه (ثاني)په ۱۸۳۷ م کې د ډېلي پر تخت کيناستو، د ده خپل نوم سراج الدين او لقب يې ابومظفرو. دی په ۱۷۷۵ م کې زيږېدلې او د ظفرتخلص سره يې […]

امب دربند

په ۱۹۷۶ م کې د اباسين په اوبو د تربيلې بند د جوړېدو په مهال هغه لرغونې سيمه د اوبو لاندې شوه چې په يوناني تاريخ کې ايمبوليم او ايمبولينه په نوم ياده شوې وه. د صوابۍ د نامتو غر مهابڼ نه اته ميله ختيځ کې “امب دربند” هغه نښې لرلې چې يوناني نومونو ته […]

د ميوند جنګ

د نولسمې ميلادي پېړۍ وروستيو کې د برطانيې او افغانستان تر منځ د ۱۹ جګړو لړۍ د درېيم افغان جنګ په نوم يادېږي. په دې کې يوه لويه جګړه په ۱۸۸۰ م کې د ميوند جنګ و. په ۱۸۷۹ م په کابل کې د برطانيې سفارت عمله ووژل شوه نو انګريزانو په کندهاراو جلال اباد […]

لونګ

د اندونيزيا او ماليزيا جزيرې د لرغونو وختونو راهيسې د تور مرچ، دارچيني، جايفل، جاوتري، غټه لاچي او د لونګو لپاره شهرت لري. په اندونيزيا کې خلکو د لونګو سګرټ څکول او د هغه ځای نه دا شوق اروپا او امريکا ته هم ورسېدو. د هند د بحر چاپېره ساحلي سيمو تانزانیا، زنجبار او د […]

د روهيله پښتنو کتابتون

د هند په ۲۰ کتابتونو کې د پښتو ۱۴۴ قلمي نسخې شته چې ۵۵ يواځې په رام پور رضا لايبرېري کې دي. دا لوی کتابتون د روهيله پښتنو په کتابونو په ۱۷۴۹ م سمبال شو. د رام پور رضا کتابتون دوه پېړۍ وړاندې د هغه ځاې د لومړي نواب فيض الله خان د کتابونو زيرمې […]

په افغانستان کې عکاسي

د نولسمې ميلادي پېړۍ په نيمايي کې د عکس اخيستو ټيکنالوجي د اروپا نه نورو ملکونو ته هم کډه وکړه. په هند کې ۱۸۴۰ م کې انګريزانو د خپل پوځ او د مهمو ودانيو عکسونه واخيستل. د وروستي مغل واکمن بهادر شاه ظفر، نوابانو او د راجګانو عکسونه اوس د تاريخ برخه دي. خو د […]