د ۱۷۷۳ م نه تر ۱۷۹۷ م پورې د پېښور والي علي مردان خان و. دده د ژوند په اړه ډېر معلومات نشته خو دې د تېمور شاه د خپلوانو نه او د دراني ټبر يو مخه ور سردار و.
په اوولسمې ميلادي پيړۍ کې د پارس د حکومت له خوا د کندهار والي هم علي مردان نومېدو او مغل شاه جهان نه يې په دېرو پېسو اخستو دا ښار ورته تسليم کړې و. خو دراني علي مردان خان د باغونو اود ښکليو ودانيو په جوړولو کې ځانگړې مهارت لرلو. دې د زاړه ښار په لوېديځ کې دوه پوړيزه کور کې اوسېدو چې ” علي مردان حوېلي ” نومېدو.
د خپل کور چاپېره د باغونو نه علاوه علي مردان د مغلو د لاهور د نامتو باغ په څېر په پېښور کې يې ” شاليمار باغ ” جوړ کړې و چې اوس په وړو برخو وېشل شوې دې. يوه يې شاهي باغ او بله يې جناح پارک نومېږي.
د سيکانو په وخت د ده په حوېلي کې سيک مشران او ورپسې د انگريزانو پوځي افسر اوسېدو. د علي مردان باغ د اوسني چاوڼۍ ( صدر) په سيمه کې و او پينځه ميله زمکه کې خپور و. ددې يو سر اوسني هواي ډگر سره او بل يې باچا خان چوک سره و.
تر شلمې پېړۍ خلکو به په چاوڼۍ کې د باغ هغې برخې ته د “علي مردان حوېلي” وېل چې پکې دده کور و. په دې کې د اوبو ډنډونه هم و چې مرغابۍ به ورته راتلې. اوس د هغې حوېلۍ او د باغ يوه وړه برخه د صدر په سيمه کې خالد بن وليد باغ په نوم پاتې ده.
د ويبپاڼو نه
صفيه حليم
very interesting site