د هند په لرغونو انځورونو کې راجا ګان د چوپړ په لوبې بوخت ښکاري. د مغلو په حرم سرا کې ښځو به په دې لوبه ځان مصروف ساتلو.
چوپړ د سانسکرت توری دی او د هغې لوبې نوم دی چې دوه کسان يې لکه د شطرنج يا لډو، په تخته کوي. دغسې يوه لوبه پچيسي نومېږي او دايرې يا چرخي لري.
ګومان کېږي چې دا لوبه په څلورمې ميلادي پېړۍ کې پېل شوه. عامو خلکو به دا پر زمکه د سکرو يا رنګ نه جوړه کړه او د خټينو لوخو ماتې کودړۍ به يې ورباندې کيښودې. شتمنو به د وړۍ يا د کتان په ټوکر ګنډل شوې ټوټه مخې ته هواره کړه او شپږ کونجتې يا کوړۍ به يې ورباندې غورځولې. د لرګي وړې څلور ګوټيزه دړې (ګيټۍ) هم کارېدې.
دا لوبه دوو يا څلورو کسانو کوله چې يو بل ته مخامخ پر فرش به ناست وو. د هر لوبغاړي د ګيټۍ پل رنګ وي لکه سور، شين، ژيړ، او نيلا. څه نا څه د لډو لوبې ته ورته و چې هر لوبغاړي به د بل ګيټۍ د ګتلو هڅه کوله. کوړۍ به يې يا په کټې ګوتې هوا کې غوځار کړل او يا به يې په موټي کې بند کړل او بيا به يې پر تخته واچول. يوه لوبه د نيم ساعت نه واخلې تر څو ساعتو کيدې شي. دا لوبه اوس متروک ده خو پخواني خلک يې پېژني.
د پښتو محاوره د کور چوپړ وهل، يا د چا په چوپړ کې کيدل، د کندهار چاپېره سيمو کې کارېږي. زه ستا په چوپړ کې يم، ياني خدمت کې يم. ښځې د کور چوپړ وهي، يا دا چې فلانۍ خپل چوپړکوي. څرګنده نه ده چې دا محاوره هغې سيمې کې د هندي لوبې سره څه تړاو لري او که نه؟
د ويبپاڼو نه
د خپريدو نيټه
۲۰ ستمبر ۲۰۱۵ م
صفيه حليم